İyi huylu prostat büyümesi nedir?
Prostat bezi büyümesi olarak da adlandırılan iyi huylu prostat büyümesi erkekler yaşlandıkça ortaya çıkan yaygın bir durumdur. İyi huylu prostat büyümesi; benign prostat hiperplazisi, iyi huylu prostat hipertrofisi veya iyi huylu prostat tıkanıklığı olarak da adlandırılır. İyi huylu prostat büyümesi, 50 yaşından büyük erkeklerde görülen en yaygın prostat sorunudur. İyi huylu prostat büyümesi, 51 ile 60 yaş arasındaki erkeklerin yaklaşık yüzde 50'sini ve 80 yaşından büyük erkeklerin yüzde 90'ını etkiler.
İyi huylu prostat büyümesinin belirtileri nelerdir?
Büyümüş bir prostat bezi, mesaneden idrar akışını engelleyebilir. Ayrıca mesane, idrar yolu veya böbrek sorunlarına da sebep olabilir. En sık görülen belirtiler; sık veya acil idrar çıkma ihtiyacı, gece idrara çıkma, idrar yaparken zorlanma, zayıf idrar akışı, kesik kesik işeme, mesaneyi tam boşaltamama hissi olmasıdır. Bunların yanı sıra idrar yolu enfeksiyonu, mesanede taş oluşumu, böbrek yetmezliği, idrarın tam tıkanması ve idrarda kanama gelişebilir.
Kimin iyi huylu prostat hiperplazisi geliştirmesi daha olasıdır?
Aşağıdaki faktörlere sahip erkeklerin iyi huylu prostat hiperplazisi geliştirme olasılığı daha yüksektir:
- 50 yaş ve üstü erkeklerde
- Ailede iyi huylu prostat hiperplazisi öyküsü olan erkeklerde
- Obezite, kalp ve dolaşım hastalığı ve tip 2 diyabet gibi tıbbi durumları taşıyan erkeklerde
- Fiziksel egzersiz eksikliği olan erkeklerde iyi huylu prostat büyümesi görülür.
İyi huylu prostat büyümesine bağlı şikayetlerin olması durumunda hangi testler yapılmaktadır?
Öncelikle fizik muayene yapılarak prostatın büyüklüğü ve prostatta kötü huylu bir oluşumdan şüphe ettirecek sertlik veya düzensizlik olup olmadığı tespit edilir. Ardından kreatinin ve PSA düzeyinin ölçüldüğü kan testleri, idrar tahlili, idrar akım hızının ölçüldüğü üroflowmetri testi yapılır. Bunun yanısıra prostatın büyüklüğü ve böbrek ile idrar torbasında olası eşlik edebilecek problemlerin varlığı ve işeme sonrası idrar torbasında kalan idrar miktarını tespit etmek amacıyla üriner ulrasonografi yapılmaktadır.
PSA nedir, neden yükselir? Yüksek PSA değeri kansere işaret eder mi?
PSA testleri, kanınızdaki prostat spesifik antijen adı verilen bir proteini ölçer. Prostat kanseri, PSA seviyelerinin yükselmesine neden olur, ancak yüksek bir PSA testi sonucu her zaman bir erkeğin prostat kanseri olduğu anlamına gelmez. Bazen PSA değeri, iyi huylu prostat büyümesi, idrar yolu enfeksiyonları, kronik prostatit ve yaşlanma gibi faktörlere bağlı olarak da yüksek saptanabilir. Aktif bir enfeksiyon olmamasına rağmen PSA düzeyi yüksek ise veya fizik muayenede şüpheli bir bulgu varlığında prostat biopsisi yapılarak prostat kanserini dışlamak gerekebilir.
İyi huylu prostat büyümesine sahip olmak kanser riskini artırır mı?
Birçok erkek, prostat büyümesine sahip olmanın, prostat kanseri geliştirme riskini artırdığını düşünmektedir. Ancak durum her zaman böyle değildir. Prostat kanseri riski, prostat büyümesi olan erkeklerde olmayanlara göre daha fazla değildir.
İyi huylu prostat büyümesi önlenebilir mi?
İyi huylu prostat büyümesini önlemenin kesin bir yolu yoktur. Yine de kilo vermek, meyve ve sebzeler açısından zengin-dengeli bir diyet öneriler arasında yer almaktadır.
İyi huylu prostat büyümesi olan hastalar nasıl tedavi edilir?
Hafif semptomları olan hastaların senelik takip altında tutulur. Orta ve şiddetli semptomları olan veya iyi huylu prostat büyümesine bağlı olarak çeşitli komplikasyonlar gelişmiş kişiler tedavi edilmek zorundadır.
Tedavi ilaç tedavileri ve cerrahi tedaviler olarak 2 ana başlıkta toplanabilir.
İlaç tedavileri semptomların giderilmesine katkıda bulunur ancak kesin çözüm olmamaktadır. Cerrahi olarak prostat dokusunun çıkarılması günümüzde en etkin yöntemdir. Günümüzde prostat cerrahileri tamamen kapalı yani endoskopik yöntemlerle gerçekleştirilmektedir. Prostat dokusunun büyüklüğüne ve kişiye ait faktörlere göre prostatın lazer ile çıkarılması (ThuLEP- HOLEP), TUR-P veya REZUM (su buharı) yöntemlerinden birisi uygulanarak işlem gerçekleştirilir. İşlemden sonra bir veya iki günlük hastanede kalış süresi yeterlidir. Son gelişen yöntemlerle beraber kanama, idrar yolunda darlık gelişmesi ve ejakülasyonun bozulması (retrograd ejakulasyon) gibi komplikasyonların gelişme oranı oldukça düşüktür ve uzun dönem etkinlik sağlamaktadır.